Ứng dụng công nghệ PU Foam trong hầm bảo quản sản phẩm trên tàu dịch vụ hậu cần nghề cá

Thực hiện Quyết định 986/QĐ-BNN-KHCN ngày 29/04/2014 của Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và PTNT phê duyệt dự án “Xây dựng mô hình hiện đại hóa đội tàu cá đánh bắt hải sản xa bờ”, năm 2014 Trung tâm Khuyến nông Quốc gia đã phối hợp với các đơn vị hoạt động khuyến nông triển khai 13 mô hình hầm bảo quản sản phẩm trên tàu dịch vụ hậu cần nghề cá tại các tỉnh Hải Phòng, Thái Bình, Nghệ An, Quảng Trị, Thừa Thiên Huế, Quảng Nam, Quảng Ngãi, Bình Định, Khánh Hòa, Ninh Thuận, Bà Rịa – Vũng Tàu, Tiền Giang và Kiên Giang, các mô hình đều đạt kết quả tốt.

Mô hình hầm bảo quản sản phẩm trên tàu dịch vụ hậu cần nghề cá được ứng dụng vật liệu Polyurethane (PU Foam) là công nghệ mới đã được ứng dụng rộng rãi ở những nước tiên tiến, ở Việt Nam mới đang ở giai đoạn bắt đầu. Vật liệu PU Foam là nhựa tổng hợp dạng bọt cứng, được tạo thành từ hai loại chất lỏng chính bao gồm: Polyol và hỗn hợp chất polymethylene, polyphynyl, Isocyanate (gọi là chất A và chất B). Để đạt được độ cứng cũng như tỉ trọng ở mỗi trường hợp cụ thể thì hai loại hóa chất này sẽ được pha trộn theo một tỷ lệ nhất định bằng một máy bơm chuyên dụng.

Tính năng và ứng dụng của vật liệu Polyurethane trong công nghệ lạnh như tấm panel kho lạnh, bảo ôn các hầm lạnh, nhà máy bia, các bồn và đường ống lạnh…

Tỉ trọng: 22 – 200 kg/m3 sử dụng làm hầm bảo quản trong tàu cá tỷ trọng 60 – 65 kg/m3 là phù hợp nhất. Khả năng chịu nhiệt: – 60oC đến 80oC, Hệ số dẫn nhiệt: 0,019 – 0,023 W/m.k, Chịu nén cao: 180 – 250 Kpa, Tính thấm nước: < 3%. Tuổi thọ trên 15 năm. Với những tính năng ưu việt đó, PU thực sự là một vật liệu tối ưu để cách nhiệt trong các hầm bảo quản sản phẩm trên tàu cá.

Để cách nhiệt hầm lạnh bằng vật liệu PU foam, người ta tiến hành đóng thêm một lớp ván (ván dày từ 2 – 3 cm) phía trong hầm tàu để tạo thành các khoang trống với chiều dày khoảng 10 – 12 cm bao quanh hầm tàu, sau đó bơm 2 loại chất lỏng này vào khuôn và tạo thành một chất foam có tác dụng cách nhiệt rất tốt.

Khối PU foam sau khi được phối trộn

Chất PU foam sẽ giãn nở và lấp đầy các khoảng trống tạo thành một lớp PU foam dày từ 10 – 12 cm xung quanh hầm tàu. PU foam sẽ bám chặt vào lớp ván vỏ tàu và lớp ván phía trong vỏ tàu tạo thành một khối vừa cứng, nhẹ, cách nhiệt, không thấm nước góp phần bảo vệ vỏ tàu tốt hơn. Lớp PU foam có tác dụng vừa cách nhiệt, vừa tăng tính năng nổi của thân tàu và bảo vệ tàu trong trường hợp bị vỡ lớp ván phía ngoài vỏ tàu thì nước cũng không thể tràn vào trong khoang tàu.

Sau khi được phun đầy PU foam vào khoảng trống ở xung quanh hầm bảo quản, tiến hành bọc inox 304 vào vách hầm để sản phẩm bảo quản không tiếp xúc với ván vỏ tàu cũng như với vật liệu PU foam nhằm đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm cũng như đảm bảo khả năng giữ nhiệt của hầm tàu.

So sánh kết quả hầm bảo quản bằng công nghệ cũ (vật liệu xốp Styropore) và công nghệ mới bằng vật liệu PU foam:

Hầm làm bằng vật liệu xốp trắng (Styropore) tuổi thọ chỉ được 3 – 4 năm sau đó các vật liệu này sẽ hút nước và tính năng cách nhiệt sẽ giảm dần. Sau 4 năm, các hầm bảo quản này không còn giữ được nước đá. Hầu hết các tàu có hầm bảo quản làm bằng công nghệ cũ thì cứ sau 3 ngày lượng đá tiêu hao mất 30%, 7 ngày tiêu hao 50 – 60%, đến khoảng 10 ngày thì lượng nước đá mang theo trên tàu tan chảy hết.

Hầm bảo quản bằng ứng dụng vật liệu PU foam hút nước < 3%, thời gian bảo quản tăng lên hơn 20 ngày (20 ngày, lượng đá hao hụt dưới 5%). Sản phẩm đánh bắt được bảo quản trong hầm với tỷ lệ ướp cá – đá (1,5 đá – 1 cá) thời gian bảo quản hơn 20 ngày cá vẫn đạt tiêu chuẩn xuất khẩu, sau khi về bến thu cá xong lượng đá trong cá còn lại trên 50%.

Hiệu quả kinh tế của mô hình hầm bảo quản bằng vật liệu PU foam:

– Hầm bảo quản sản phẩm được làm bằng vật liệu PU foam có tính năng giữ nhiệt tốt nên lượng đá tiêu hao ít đã tăng thời gian bám biển cho các tàu khi đi sản xuất trên biển. Giá mua nước đá thấp hơn so với các tàu khác do vào thời điểm từ 17 – 20 (âm lịch) hàng tháng hầu hết các tàu đều ra khơi nên trong những ngày này tất cả các tàu đều tập trung lấy nước đá nên thường phải mua đã với giá cao. Những tàu được trang bị hầm bảo quản bằng vật liệu PU foam có thể lấy nước đá trước khi đi biển 3 – 4 ngày mà không sợ hao đá, vì vậy không phải xếp hàng mua đá với giá cao.

– Sản phẩm thu mua trên biển được bảo quản tốt nên khi về bờ cá vẫn tươi, không bị ép giá, dễ bán, giá bán cao hơn so với các tàu khác từ 5.000 – 20.000 đồng/kg, tùy vào loại cá.

– Lượng nhiên liệu tiêu hao ít hơn do kéo dài thời gian bám biển, đồng thời khi mua được đủ cá tàu cũng không cần phải chạy nhanh về bờ (cao ga) nên đỡ tốn dầu hơn.

Tàu dịch vụ hậu cần nghề cá trang bị hầm bảo quản bằng PU foam phục vụ tốt hơn cho các tàu khai thác hải sản xa bờ do lượng đá ít hao hụt nên có đủ đá cấp cho các tàu khai thác để tăng thời gian bám biển và tàu có thể đi khai thác ở những ngư trường xa hơn.